Kan Vitamine D COVID-19 voorkomen?

Begin vorig jaar las ik in de krant dat het een Chinees ziekenhuis in Shanghai gelukt was COVID-19-patiënten met hoge doses vitamine C te behandelen. Er werd niet veel aandacht aan dit onderwerp besteed, maar de laatste tijd zijn er steeds meer aanwijzingen opgekomen dat vitamine D-suppletie een belangerijke rol bij de behandeling van Covid-19 zou kunnen spelen.

Vitaminen zijn stoffen die je met je voedsel naar binnen moet krijgen om te kunnen leven. Ze zijn essentieel voor je gezondheid. Bij Vitamine D is het anders. Kleine hoeveelheden kan je met het eten naar binnen krijgen, maar het grootste deel wordt door je lichaam zelf aangemaakt. Je huid kan het bij blootstelling aan de zon metaboliseren. Als je niet genoeg in de zon komt, moet je het natuurlijk aanvullen, omdat de inname via de voeding niet genoeg zal zijn om je behoeften te dekken.

Door de manier waarop Vitamine D in ons lichaam werkt verschilt het van andere vitaminen. Omdat het verschillende essentiële lichaamsfuncties kan regelen, overneemt zij in zekere zin vast het werk van een hormoon. Vitamine D kan zich aan een receptor op het celmembraan binden en zelfs tot in de kern doordringen, waardoor zij de expressie van de genen met betrekking tot de celfunctie beïnvloedt,¹⁾Vitamin D and COVID 19: The Evidence for Prevention and Treatment of Coronavirus (SARS CoV 2) Youtube Talrijke cellen hebben receptoren voor vitamine D. Hiertoe behoren ook de immuuncellen die een belangrijke rol bij de COVID-19 preventie spelen. Het is duidelijk, dat vitamine D voor de goede werking van het immuunsysteem essentieel is.²⁾F Sassi et.al. Vitamin D: Nutrient, Hormone, and Immunomodulator. Nutrients2018, 10(11), 1656; https://doi.org/10.3390/nu10111656
Xu, Y., Baylink, D.J., Chen, CS. et al. The importance of vitamin d metabolism as a potential prophylactic, immunoregulatory and neuroprotective treatment for COVID-19. J Transl Med 18, 322 (2020). https://doi.org/10.1186/s12967-020-02488-5

Vitamine D en immuniteit

Het griepseizoen piekt precies aan het eind van de winter, wanneer de blootstelling aan de zon beperkt is en de vitamine D-voorraad uitgeput raakt. Studies hebben aangetoond dat kinderen met rachitis, door vitamine D-tekort veroorzaakt, ook voor tuberculose vatbaarder zijn . Ook werd het verband tussen aandoeningen van de luchtwegen en een tekort aan vitamine D duidelijk aangegeven.³⁾H Brenner et.al. Vitamin D Insufficiency and Deficiency and Mortality from Respiratory Diseases in a Cohort of Older Adults: Potential for Limiting the Death Toll during and beyond the COVID-19 Pandemic? Nutrients 2020, 12(8), 2488; https://doi.org/10.3390/nu12082488
Vitamin D supplementation to prevent acute respiratory tract infections: systematic review and meta-analysis of individual participant data. BMJ 2017; 356 doi: https://doi.org/10.1136/bmj.i6583
M Urashima et.al. Randomized trial of vitamin D supplementation to prevent seasonal influenza A in schoolchildren. Am J Clin Nutr. 2010 May;91(5):1255-60. DOI: 10.3945/ajcn.2009.29094

De gemiddelde mens is slechts 7,6% van de dag buiten,⁴⁾N. Klepeis et.al. The National Human Activity Pattern Survey (NHAPS): a resource for assessing exposure to environmental pollutants. Journal of Exposure Analysis and Environmental Epidemiology (2001) 11, 231-252 wat betekent dat onze blootstelling aan de zon zeer beperkt is. Als je boven de 35e breedtegraad woont, zal je in de winter onvoldoende vitamine D-productie hebben. Dat omvat elke locatie van Tennessee en hoger. Europa is volledig inbegrepen.

Studies hebben aangetoond dat mensen in de leeftijdsgroep van 77 tot 82 jaar minder dan de helft weiniger vitamine D in de huid kunnen maken in vergelijking met tieners.⁵⁾J MacLaughlin, M F Holick. Aging decreases the capacity of human skin to produce vitamin D3. J Clin Invest. 1985 Oct;76(4):1536-8. DOI: 10.1172/JCI112134 Mensen met donkere huidskleuren hebben ook aanzienlijk minder opname van vitamine D.⁶⁾O. M. Gutiérrez et.al. Racial differences in the relationship between vitamin D, bone mineral density, and parathyroid hormone in the National Health and Nutrition Examination Survey. Osteoporos Int. 2011 Jun; 22(6): 1745–1753. doi: 10.1007/s00198-010-1383-2

Vitamine D is in vet oplosbaar en wordt daarom in de vetweefsels opgeslagen. Dat betekent, hoe meer vetreserves je hebt, hoe meer Vitamine D je nodig zal moeten hebben. Daarom hebben mensen met een BMI die hoger als 35 is, meer kans op een Vitamine D-tekort. Hier zijn grotere doses nodig om het tekort te dekken.⁷⁾J Wortsman et.al. Decreased bioavailability of vitamin D in obesity. The American Journal of Clinical Nutrition, Volume 72, Issue 3, September 2000, Pages 690–693, https://doi.org/10.1093/ajcn/72.3.690

Het is interessant om te zien, dat mensen die op hogere leeftijd zijn, een donkere huidskleur en een verhoogde BMI hebben een verhoogde kans bestaat om aan COVID-19 te sterven. Dat zijn precies dezelfde risicofactoren voor Vitamine D tekort. Is dat toeval, of bestaat er een oorzakelijk verband?

Vitamine D en COVID-19-infecties

Een opmerking voordat we met dit onderdeel beginnen; sommige landen meten de bloedwaarden van vitamine D in nmol/l. In dit artikel zullen we de algemeen gebruikte eenheid van de VS ng/ml gebruiken. Als u naar nmol/l wilt omrekenen, moet u die waarden met 2,5 vermenigvuldigen.

Sommige wetenschappers analyseerden de COVID-19 gevallen in vergelijking met de breedtegraad van elk land. Zij ontdekten dat alle landen met hogere sterftecijfers zich boven de 35e breedtegraad bevonden, en in de winter onvoldoende aan de zon werden blootgesteld.⁸⁾J M Rhodes et.al. Editorial: low population mortality from COVID-19 in countries south of latitude 35 degrees North supports vitamin D as a factor determining severity. Aliment Pharmacol Ther. 2020 Jun;51(12):1434-1437. DOI: 10.1111/apt.15777 Een ander analyse keek naar het gemiddelde vitamine D-niveau van elk land en kwam tot de conclusie dat landen met hogere vitamine D-niveaus aanzienlijk lagere aantallen COVID-19-gevallen en -doden hadden.⁹⁾P C Ilie et.al. The role of vitamin D in the prevention of coronavirus disease 2019 infection and mortality. Aging Clin Exp Res. 2020 May 6 : 1–4. doi: 10.1007/s40520-020-01570-8

In een onderzoek onder oudere ziekenhuispatiënten werd vastgesteld, dat de gemiddelde vitamine D-spiegel van COVID-19 positieve patiënten 11 ng/ml bedroeg, vergeleken met 21 ng/ml in de groep die negatief getest werd.¹⁰⁾V Baktash et.al. Vitamin D status and outcomes for hospitalised older patients with COVID-19. Postgraduate Medical Journal Published Online First: 27 August 2020. doi: 10.1136/postgradmedj-2020-138712 Een studie in Zwitserland vergeleek het vitamine D-niveau van gehospitaliseerde patiënten en stelde vast dat degenen die voor COVID-19-infectie in het ziekenhuis waren opgenomen, aanzienlijk lagere vitamine D-niveaus hadden dan degenen die negatief op COVID-19 waren getest.¹¹⁾A D’Avolio. 25-Hydroxyvitamin D Concentrations Are Lower in Patients with Positive PCR for SARS-CoV-2. Nutrients 2020, 12(5), 1359; https://doi.org/10.3390/nu12051359

Alhoewel een verband is niet altijd oorzakelijk is, kon in de studie een verband tussen die twee factoren aangetoond werden. Sommige wetenschappers ontdekten dat tijdens een infectie de serumspiegels van vitamine D neigen te dalen, en opperden de mogelijkheid dat de COVID-19-infectie de daling van de vitamine D-spiegels veroorzaakt, en niet andersom.¹²⁾J Smolders et.al. Letter to the Editor: Vitamin D deficiency in COVID-19: Mixing up cause and consequence. Metabolism. 2021 Feb; 115: 154434. doi: 10.1016/j.metabol.2020.154434 Alhoewel de daling van de vitamine D-spiegel aangetoond kon worden, is deze echter zeer matig, en verklaart zodus niet volledig het drastische verschil in vitamine D-spiegel tussen deze twee groepen.

Er zijn twee studies in Israël, gedaan, die ons kunnen helpen het oorzakelijk effect vast te stellen. Hier werden Mensen gecontroleerd die voorafgaand aan een Covid 19 infectie een Vitamine D-test gedaan hadden. Men kwam tot de ontdekking, dat degenen die een adequate Vitamine D-niveaus hadden bij blootstelling aan het virus minder besmet raakten.¹³⁾A Israel et.al. The link between vitamin D deficiency and Covid-19 in a large population. https://doi.org/10.1101/2020.09.04.20188268 Uit de tweede studie bleek dat degenen die met hun vitamine D-niveaus onder 30 ng/ml lagen, bijna tweemaal zoveel ziekenhuisopname nodig hadden dan degenen met normale niveaus.¹⁴⁾E Merzon et.al. Low plasma 25(OH) vitamin D level is associated with increased risk of COVID-19 infection: an Israeli population-based study. FEBS J. 2020 Sep;287(17):3693-3702. DOI: 10.1111/febs.15495 ¹⁵⁾H W Kaufman et.al. SARS-CoV-2 positivity rates associated with circulating 25-hydroxyvitamin D levels. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0239252

Vitamine D voor COVID-19 behandeling

Een ander onderzoek in Spanje ging verder om uit te vinden of vitamine D een effectieve behandeling zou kunnen zijn. Zij gaven vitamine D-injecties aan patiënten die in het ziekenhuis voor een behandeling met COVID-19 waren opgenomen. Van degenen in de placebogroep moest 50% naar de intensive care, terwijl in de met vitamine D behandelde groep slechts 2% intensieve zorg nodig had.¹⁶⁾M E Castillo et.al. “Effect of calcifediol treatment and best available therapy versus best available therapy on intensive care unit admission and mortality among patients hospitalized for COVID-19: A pilot randomized clinical study” J Steroid Biochem Mol Biol. 2020 Oct; 203: 105751. doi: 10.1016/j.jsbmb.2020.105751 Angezien dit een aanzienlijke verbetering was, was het gevolg van deze studie dat het ziekenhuis de COVID-19 patiënten voor herstel naar de zee uitreed.¹⁷⁾Coronavirus: Barcelona beach trip for recovering patients. BBC News, 3 June 2020

In een klinisch onderzoek in India gaven ze een dosis van 60.000 UI vitamine D3 gedurende 7 dagen aan patiënten die voor een COVID-19 behandeling in het ziekenhuis waren opgenomen. Na 3 weken was 62,5% van degenen die vitamine D kregen genezen, tegenover 20,8% in de controlegroep.¹⁸⁾A Rastogi et.al. Short term, high-dose vitamin D supplementation for COVID-19 disease: a randomised, placebo-controlled, study (SHADE study). Postgraduate Medical Journal Published Online First: 12 November 2020. doi: 10.1136/postgradmedj-2020-139065 Een meta-analyse concludeerde dat vitamine D-suppletie de sterfte aan COVID-19 kan halveren.¹⁹⁾L Nikniaz et.al. The impact of vitamin D supplementation on mortality rate and clinical outcomes of COVID-19 patients: A systematic review and meta-analysis. https://doi.org/10.1101/2021.01.04.21249219

Wetenschappers beginnen de vele verschillende mechanismen te verklaren waarom vitamine D zoveel voordeel bij de behandeling van COVID-19 oplevert. Een groot probleem bij ernstig zieke patiënten is een overreactie van het immuunsysteem, die tot een cytokinestorm leidt. Deze overdreven ontstekingsreactie kan meerdere organen beschadigen. Vitamine D lijkt het immuunsysteem te kunnen reguleren en kan de cytokinestorm bij zulke patienten tot een minimum te beperken.²⁰⁾Xu, Y., Baylink, D.J., Chen, CS. et al. The importance of vitamin d metabolism as a potential prophylactic, immunoregulatory and neuroprotective treatment for COVID-19. J Transl Med 18, 322 (2020). https://doi.org/10.1186/s12967-020-02488-5

Vitamin D Supplementatie

Er bestaat geen consensus over welke niveaus van vitamine D voor suppletie ideaal zijn. In 2010 verhoogde het Institue of Medicine de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid van 200UI tot 600UI per dag. De Endocrine Society beveelt een supplementatie van 1500 tot 2000UI per dag aan om de bloedspiegel constant boven 30 ng/ml te houden. Zij achten het ook veilig is om tot 4000 IE per dag zonder medisch toezicht toe te dienen.²¹⁾M F Holick et.al. Evaluation, Treatment, and Prevention of Vitamin D Deficiency: an Endocrine Society Clinical Practice Guideline. The Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism, Volume 96, Issue 7, 1 July 2011, Pages 1911–1930, https://doi.org/10.1210/jc.2011-0385

Vitamine D-toxiciteit is echter zeer zeldzaam. De eerste negatieve bijwerking van hoge doses is een verhoogde calciumopname, die calciumafzettingen in de slagaders en andere organen kan veroorzaken. Dit effect wordt alleen bij personen met een Vitamine D-bloedspiegel van meer dan 150 ng/ml waargenomen. Vitamine D wordt als de minst toxische van alle vetoplosbare vitaminen beschouwd. Zodus bestaat er geen bezorgdheid over toxiciteit bij een kortdurende innemen van hoge doses. Sommige specialisten zoals Michael Holick suggereren dat zelf een suppletie tot 10.000 UI per dag volkomen veilig is.²²⁾„Vitamin D – State of the art“ – Dr. Michael F. Holick in Vienna (English) https://www.youtube.com/watch?v=NuWC2d0mTbo

Het is mogelijk tot 10.000 UI vitamine D met slechts enkele minuten blootstelling aan de zon te produceren . Dit lukt echter alleen tussen 10.00 en 15.00 uur, zonder zonnebrandcrème en door grote delen van de huid aan de zon bloot te stellen. Breedtegraad, seizoen, leeftijd en huidskleur zijn factoren die de hoeveelheid geproduceerde vitamine D aanzienlijk kunnen beïnvloeden. Om erachter te komen wat voor u de ideale blootstelling aan de zon is, kunt u de app Dminder downloaden, die zowel in Google Play als in de App Store te vinden is.

Welke niveaus van vitamine D in het bloed zijn voldoende? Ook hier zijn de meeste aanbevelingen veel lager dan ze zouden moeten zijn. Als je waarde onder de 30 ng/ml (75 nmol/l) zit, heb je een tekort. Een ideaal niveau voor een goed functionerend immuunsysteem ligt tussen 50 en 100 ng/ml (125-250 nmol/l).

Velen pleiten voor een ruimer gebruik van vitamine D-supplementen om de COVID-19-pandemie onder controle te krijgen. In een initiatief hebben 200 wetenschappers en artsen regeringen over de hele wereld opgeroepen om een algemene suppletie van ten minste 4.000UI per dag aan te bevelen.²³⁾Over 200 Scientists & Doctors Call For Increased Vitamin D Use To Combat COVID-19. VitaminDforAll Voor degenen die tot dusver geen supplementatie hebben gedaan, bevelen zij gedurende 2-3 weken dagelijks 10.000UI in te nemen om de niveaus te verhogen, en daarna met 4.000UI per dag te handhaven. De meeste regeringen hebben deze oproep tot nu toe genegeerd, maar individuen hebben hun steentje bijgedragen om zichzelf te beschermen. De boodschap heeft de consumenten bereikt. De verkoop van vitamine D-supplementen steeg het afgelopen jaar met meer dan 30%.²⁴⁾J Grebow. Vitamin D made headlines over COVID-19 studies last year. Sales of vitamin D were also up in 2020. What will 2021 look like? 2021 Ingredient trends to watch for food, drinks, and dietary supplements. Nutritional Outlook, February 10, 2021 Zelfs Dr. Fauci heeft toegegeven dat het aanvullen van vitamine D gunstig kan zijn, en neemt zelf supplementen.²⁵⁾Dr. Fauci says to take vitamin D if you’re deficient — here’s how to know. CNBC. September 26, 2020

We hebben al verklaard dat zwaarlijvige mensen een hogere inname van vitamine D nodig hebben, omdat die door het vetweefsel wordt opgenomen. Personen met overgewicht met een BMI tussen 26 en 30 moeten 1,5x de dosis van personen met een normaal gewicht innemen, en zwaarlijvige personen met een BMI boven 30 moeten de suppletie verdrievoudigen. Bij het vaststellen van de juiste hoeveelheid moet ook rekening met de leeftijd gehouden worden. Bij Personen die ouder dan 70 jaar zijn kan men overleggen de dosis te verdubbelen.

Het is interessant op te merken dat de High Fructose Corn Syrup, dat in frisdranken en veel ander geïndustrialiseerd voedsel aanwezig is, vitamine D kan inactiveren.²⁶⁾V Douard et.al. Excessive fructose intake causes 1,25-(OH)(2)D(3)-dependent inhibition of intestinal and renal calcium transport in growing rats. Am J Physiol Endocrinol Metab. 2013 Jun 15;304(12):E1303-13. DOI: 10.1152/ajpendo.00582.2012 Hetzelfde mechanisme geldt misschien niet voor tafelsuiker, maar een overmaat aan elke soort suiker vermindert de effectiviteit van het immuunsysteem.

Conclusie

Samengevat hebben we gezien dat vitamine D een diepgaande invloed op ons immuunsysteem heeft en essentieel voor de preventie van COVID-19 is. Op basis van dit feit, raden wij ten zeerste aan op adequate vitamine D-spiegels te testen, en bij lage waarden deze met de juiste blootstelling aan de zon en door suppletie te corrigeren . Raadpleeg bij twijfel een voedingsdeskundige om de voor u ideale dosis te bepalen.

Hoewel vitamine D als bescherming tegen infectie essentieel is, is het lang niet het enige wat u kunt doen om uw immuunsysteem te versterken. Wij hebben een 10-daagse immuniteitsuitdaging voorbereid die verschillende gewoonten behandelt die belangerijk zijn om uw immuniteit in topvorm te houden. Doe nu mee en ontdek wat u kunt doen om uzelf maximaal tegen het coronavirus dat over de hele wereld circuleert te beschermen.