Bij de meeste mensen rijzen de haren ten berge wanneer ze het woord chemie horen. Dit vanwege de vele negatieve berichten dien ze in de media over chemische ongelukken horen of door de saaie, nauwelijks te begrijpen scheikundelessen die men actief probeert te onderdrukken. Alhoewel dit het geval is, is chemie uiterst opwindend. In ons lichaam van mond tot anus is er heel veel chemie gaande!
Zonder chemische processen zouden we helemaal niet kunnen bestaan. Het mooiste is, dat alhoewel dit zonder enige invloed van onze kant gebeurt, we de spijsvertering toch in zijn werk kunnen ondersteunen.
Laten we een blik werpen op ons spijsverteringskanaal. Van de mond tot de anus is het, eenvoudig gezegd, een buis met secties van verschillende breedte. Qua structuur zijn alle secties met elkaar vergelijkbaar. Maar in hun fijne structuur vertonen ze aanzienlijke verschillen. Door de toevoeging van gecoördineerde afscheidingen vervullen ze zeer specifieke functies. De spijsvertering breekt de voedingsstoffen in het voedsel af.Daardoor kunnen ze dan door de darmwand worden opgenomen. Via de bloedbaan worden ze naar de verschillende organen vervoerd, waar ze hun belangrijke taken vervullen en voor energie zorgen .
De spijsverteringsorganen omvatten de mondholte met gebitselementen, de tong en speekselklieren, de keelholte, de slokdarm, de maag, de darmen, de lever met galwegen en de alvleesklier.
De spijsvertering begint in de mond
Wanneer we een hap van onze maaltijd nemen, begint de spijsvertering al in de mond. De tanden vermalen het voedsel en bereiden het voor op de spijsvertering. Tegelijkertijd wordt de ontstane voedselbrij afgespeekseld en begint de in het speeksel opgeslagen alfa-amylase het proces van afbraak van de koolhydraten. Als we lang genoeg op een stuk brood kauwen, gaat het zoet smaken omdat de lange-keten zetmeelmoleculen tot glucose worden afgebroken. Dit levert energie voor ons lichaam.
Wanneer we ons voedsel verslinden en gelijkertijd een frisdrank drinken, vinden deze processen niet plaats. Helaas heeft de maag geen tanden om het onvolledige werk effectief te voltooien. Wie van goed kauwen nog geen gewoonte heeft gemaakt, moet proberen elke hap 20-30 keer te kauwen. Je zal het een tijd lang moeten doen om grondig kauwen tot een tweede natuur te maken.
Verteringstijd
De duur hoe lang het eten in de afzonderlijke secties blijft, varieert van persoon tot persoon en is sterk afhankelijk van de samenstelling van het voedsel. De slokdarm zelf is ongeveer 25 cm lang. Het duurt ongeveer 10 seconden voor een hap door deze buis glijdt en in de maag aankomt. Hier blijft het eten gemiddeld 1-4 uur staan. De retentietijd van koolhydraten is korter dan die van eiwitten. Vetrijke voedingsmiddelen blijven het langst in de maag; een vet gebraad tot acht, en sardines in olie tot negen uur. Daarom moet vet in de voeding spaarzaam worden gebruikt.
Het is goed om het spijsverteringsstelsel ’s nachts rust te gunnen. Daarom moet de laatste maaltijd niet veel later dan 3 uur voor het slapen worden gegeten en moet licht verteerbaar zijn. Men moet de voorkeur aan licht verteerbare koolhydraten geven en proberen vetten zoveel als mogelijk vermijden. Een vrucht met een stuk toast of een beschuitje is een optimale optie voor het diner.
De ledigingstijd van de dunne darm na voedselinname is ongeveer 7-9 uur, die van de dikke darm 25-30 uur en die van het rectum soms 30-120 uur. Nu moet het begrijpelijk zijn waarom de meest voorkomende darmkanker het onderste deel van de darm aantast. Hier blijft de voedselpulp het langst liggen. Kankerverwekkende stoffen hebben de langste tijd om op de darm in te werken. We kunnen zodus beter kankerverwekkende stoffen vermijden. Dit zijn bijvoorbeeld polycyclische aromatische koolwaterstoffen in gegrild vlees, schaal- en schelpdieren en worst, alsmede zware metalen, die de neiging hebben zich in dierlijke producten op te hopen. Vis is ook vaak verontreinigd met zwaarmetaal kwik.
Der Maag
De maag bevindt zich in de linker bovenbuik. Het dient als opslagplaats en verkleiner van het voedsel
. Hij produceert tot 3 liter maagsap per dag. Dit bestaat uit slijm, zoutzuur (HCl), bicarbonaat (HCO3), eiwitsplitsende enzymen en de intrinsieke factor.
Het slijm en het bicarbonaat beschermen de maagwand tegen het zeer sterke zoutzuur. De maximale HCl-uitscheiding zou in een pH van ongeveer 1 resulteren, maar dit wordt door de maagbrij tot pH 1,8-4 gebufferd. De lage pH doodt de overgrote meerderheid van de bacteriën. De twaalfvingerige darm is daarom zeer kiemarm en overigens alkalisch en niet zuur zoals de maag. Maar als we tijdens de maaltijden vloeistoffen consumeren, verdunnen we het maagzuur en stellen de spijsvertering uit totdat de maag weer een optimale pH-waarde kan genereren. Zeer hete of ijskoude dranken vertragen de spijsvertering nog meer omdat de maaginhoud eerst moet acclimatiseren.
Het Intrinsieke factor wordt door de maagwand uitgescheiden en is noodzakelijk voor de opname en het transport van vitamine B12. Als deze factor ontbreekt, kan er geen vitamine B12 worden opgenomen. Deficiëntieverschijnselen komen vaak bij mensen met gastritis of bij ouderen voor. Een regelmatige B12-test is daarom aan te raden.
Vast voedsel blijft in de maag totdat het tot deeltjes van ongeveer 0,3 mm doorsnede afgebroken is. Dit gebeurt door peristaltische golven die door verschillende spierlagen in de hele maag worden geproduceerd. Vooral in het laagste deel van de maag zijn de peristaltische golven heel sterk. De voedselpulp wordt heen en weer geschoven. Daarbij wordt het voedsel vermalen en met maagsap vermengd. Daarbij worden de vetten fijn verdeeld. Mensen die hun voedsel goed kauwen, doen een aanzienlijke hoeveelheid werk voor de maag.
In het onderste deel van de maag is de voedselpulp al heel fijn en dun, en de grovere delen liggen in lagen erboven. Bij het heen en weer bewegen wordt altijd een deel van de grovere brij meegenomen en verder fijngemalen. De fijne pap, chyme genaamd, kan dan via het portaal in de twaalfvingerige darm stromen. Het chyme kan alleen in de twaalfvingerige darm worden afgegeven voor zover de twaalfvingerige darm het verder kan verwerken. Daartoe zijn er meetpunten bij de maaguitgang die de exacte samenstelling controleren.
Maagontlediging
De werking en lediging van de maag wordt door vele factoren geregeld. Er zijn verschillende hormonen en boodschapperstoffen bij betrokken. Er wordt voortdurend gemeten en vergeleken. De 10e hersenzenuw speelt hierbij een belangrijke rol. Het stimuleert de maagklieren en is voor de maagbeweging verantwoordelijk. Maar ook de psyche speelt een rol. Misschien kunnen we ons aan de effecten van stress voor een examen herinneren! Het is altijd goed om tijdens de maaltijd een ontspannen sfeer te creëren.
De maagportier (pylorus) is meestal een beetje open, zodat vocht en het dunne chyme vrij kunnen weglopen. De poort wordt echter weer gesloten als er grovere voedseldeeltjes aankomen. Onverteerbaar voedsel zoals botten, vezelachtig materiaal en vreemde voorwerpen verlaten de maag tijdens de verteringsfase niet. Pas in de daaropvolgende rustfase lopen speciale contractiegolven volgens een innerlijke klok over maag en darmen, waarbij onverteerbare stoffen en spijsverteringsafscheidingen worden afgevoerd. We horen vaak het gerommel van de maag. Het is dus zinvol om slechts om de 5 uur te eten en het spijsverteringskanaal tussendoor deze rustfase te gunnen. 2 tot 3 maaltijden per dag op regelmatige tijdstippen zijn ideaal.
Als we voortdurend snoepen of tussendoor eten, wordt de grove voedselbrij steeds bovenaan bijgevuld. De maag verwerkt in dit geval nooit alles tot fijne chyme. Zo kan het gebeuren dat een deel van het ontbijtbrood ’s avonds nog in de maag moet worden behandeld.
Ons lichaam – een wonder
We kunnen helemaal niet op alle details ingaan van wat er in het spijsverteringskanaal gebeurt. Anders zouden we een heel boek moeten schrijven. Maar dit kleine beetje is al voldoende om te erkennen wat voor een wonder wij zijn uitgerust. Laten we dit systeem, voor zover het aan ons ligt, bij zijn veelzijdige werk helpen! We kunnen dit doen door een verstandige, gezonde levensstijl te voeren. Het zal ons met gezondheid belonen. En wij danken het voor zijn grote prestaties.
Blijf geinformeerd
Meld je aan voor onze nieuwsbrief en blijf op de hoogte over je gezondheid
Esther Neumann heeft voedingsleer aan de Universiteit van Wenen gestudeerd. Sindsdien was ze auteur voor het gezondheidstijdschrift “Leben und Gesundheit” en gaf op verschillende plaatsen in Oostenrijk gezondheidslezingen.
Martin Neumann heeft in 1998 een opleiding voor levensstijlinterventies in het Wildwood Lifestyle Center & Hospital genoten. Sindsdien heeft hij in verschillende delen van de wereld lezingen over een gezonde levensstijl en natuurlijke geneesmiddelen gegeven. Martin is tevens ook de oprichter van de website Abundant Health.
Geef een reactie