Acne staat wereldwijd aan de top van alle huiddiagnosen. 80-85% van alle adolescenten (volwassenen) heeft er in meer of mindere mate last van. Onvoldoende behandeling in ernstigere gevallen kan tot psychologische en lichamelijke gevolgen leiden. Over het algemeen wordt aangenomen dat acne een puberteitsziekte is. Maar ook volwassenen en zelfs kleine kinderen kunnen er last van hebben.
De meeste mensen die er in het 2e levensjaar last van hebben, hebben een milde vorm van acne. De klinische verschijning verdwijnt meestal tussen de leeftijd van 20 en 25 jaar. 30% heeft een verloop dat specialistische behandeling vereist.
Acne wordt door een interactie van verschillende pathofysiologische factoren veroorzaakt: Overproductie van huidlipiden (huidvetten) door de talgklieren van de huid, verhoorningsstoornissen en microbiële kolonisatie van de talgklierhuls en door ontstekingsprocessen. Tijdens de puberteit neemt de productie van mannelijke geslachtshormonen, zogenaamde androgenen, bij zowel jongens als meisjes toe. Dit stimuleert de talgklieren om meer talg te produceren. Een vette huid wordt aan de oppervlakte meer verhoornd dan een droge of normale huid. Dit leidt tot een vernauwing van de uitscheidingskanalen. Het huidvet kan daardoor heel moeilijk worden uitgescheiden en hoopt zich op. Er ontstaan mee-eters.
Voor het verdere verloop van het ontstekingsproces speelt het een rol of er een overmatige kolonisatie van bacteriën optreedt. De bacteriën voeden zich met het huidvet. Als stofwisselingsproduct worden vrije vetzuren geproduceerd die het omringende weefsel irriteren. Er ontstaan ontstekingen. Aanvankelijk vormen zich rode knobbeltjes (papels), die kunnen gaan zweren en vervolgens puisten worden.
Akneformen
De vormen van acne kunnen naar oorzaak, leeftijd of ernst van het voorkomen worden ingedeeld.
Acne neonatorum en acne infantum zijn vormen die pasgeborenen en kinderen treffen. De vorming is meestal minimaal en de genezing verloopt spontaan, behalve als er sprake is van ernstige hormonale stoornissen. Acne vulgaris treedt tijdens de puberteit op en gaat vaak verder tot in de volwassenheid (acne tarda). Het ontwikkelt zich in de gebieden die rijk zijn aan talgklieren, zoals; het gezicht, hals, borst en rug.
Niet-inflammatoire acne comedonia vormt alleen mee-eters (comedonen) of hooguit licht ontstoken papels (verdikte huid). Acne papulopustulosa is de overgang naar ontstekingsachtige pustels en papels. De ernstige vorm is acne conglobata met grote ontstekingsknobbels, abcessen, fistels (kloofjes) en littekens.
Acne door milieuoorzaken kan op elke leeftijd voorkomen. Acne aestivalis wordt ook wel acne op Mallorca genoemd. Het treedt op na intensieve blootstelling aan UV-stralen. Acne cosmetica ontstaat na langdurig gebruik van vetrijke cosmetica. Acne medicamentosa wordt door medicijnen die barbituraten, lithium of corticosteroïden bevatten, anabolenmisbruik of overdoses van vitamine B6 en B12 veroorzaakt. Mensen die hogere doses vitamine D nemen, hebben ook vaker last van acne.
Acne venenata is contactacne, die door chloor, teer of smeeroliën kan worden uitgelokt. Deze lijst is niet volledig, maar het volstaat om het brede scala aan verschijningsvormen te laten zien.
Gevolgen en complicaties
Ontstekingen veroorzaakt door acne kunnen met roodheid, zwelling en drukpijn gepaard gaan. Bij grotere ontstekingen kan ook zwelling van de lymfeklieren optreden. Als mee-eters en pustels worden uitgeknepen, kunnen smeerinfecties en steenpuistvorming optreden. Ernstige vormen van acne kunnen met littekenvorming gepaard gaan. Er kunnen psychologische en sociale problemen optreden. De betrokkenen voelen zich gestigmatiseerd of worden gepest. Het gevoel van eigenwaarde lijdt eronder. Het lijdensniveau is vaak erg hoog.
Acne en voeding
Er wordt nog steeds heel verschillend over de invloed van voeding gesproken. De redenen hiervoor zijn dat er veel te weinig onderzoeken hierover zijn. Ze zijn ook moeilijk uit te voeren. De weinige onderzoeken tonen aan dat er een verband tussen de consumptie van zuivelproducten en de ontwikkeling van acne bestaat.1)Adebamowo C et.al. High school dietary dairy intake and teenage acne. DOI: 10.1016/j.jaad.2004.08.007
LaRosa C et.al. Consumption of dairy in teenagers with and without acne. DOI: 10.1016/j.jaad.2016.04.030
Landro A et.al. Family history, body mass index, selected dietary factors, menstrual history, and risk of moderate to severe acne in adolescents and young adults. DOI: 10.1016/j.jaad.2012.02.018 Het is bij meisjes meer uitgesproken dan bij jongens. Niet het vetgehalte van de melk speelt een rol, maar de hormonen in de melk. Deze worden niet met vet geassocieerd maar met wei-eiwitten. Zelfs wei-eiwitsupplementen vertoonden hetzelfde effect.2)Pontes T et.al. Incidence of acne vulgaris in young adult users of protein-calorie supplements in the city of João Pessoa–PB. DOI: 10.1590/abd1806-4841.20132024 Melk bevat ook andere bioactieve moleculen zoals steroïden en groeifactoren die ook een rol kunnen bij de ontwikkeling van acne kunnen spelen.
De rol die melk, verschilt waarschijnlijk van persoon tot persoon sterk. Bij acne is het zeker het proberen waard om zuivelproducten een paar weken niet te gebruiken. Mijn dochter had veel last van acne. Als ze zuivelproducten helemaal schrapte, werd haar huid heel mooi. Maar als ze er achteloos mee omging, werd het spontaan erger. Tijdens deze moeilijke periode at ze ook veel gekookte wortels. De bètacaroteen in wortelen is de voorloper van vitamine A. Vitamine A is heel belangrijk voor de huid. Vitamine A is erg goed voor de structuur van de huid. Een tekort aan vitamine A leidt tot infecties. Abrikozen, mango’s, sinaasappels, paprika’s, spinazie en snijbiet bevatten ook heel veel carotenoïden.
Zout moet je niet te veel gebruiken, want een hoge zoutconsumptie bevordert vochtophoping in de huid, wat ontstekingen van de talgklieren kan verergeren.
Een vezelrijk dieet met veel fruit, groenten, peulvruchten en granen is geschikt omdat vezels hormonen zoals androgenen binden en uitscheiden. Uit een onderzoek blijkt dat het niveau van androgenen in het bloedserum en de urine bij mensen die een vezelrijk dieet gebruiken lager is.
Omega 3-vetzuren spelen ook een rol. Ze hebben een ontstekingsremmende werking en remmen de vorming van leukotrieen B4, dat samen met de androgenen de talgproductie stimuleert. Omega 6 vetzuren daarentegen bevorderen ontstekingen en verhogen de vorming van acne.3)Cordain L. Implications for the role of diet in acne. DOI: 10.1016/j.sder.2005.04.002 Omega 3-vetzuren komen in noten, sesamzaad, lijnzaad, vlaszaad, chia, tarwekiemen, lijnzaad, hennep, koolzaad, walnoot en chia voor. Tieners die veel zoutwatervis met veel omega 3-vetzuren eten, hebben aanzienlijk minder acne. Vis wordt tegenwoordig echter vanwege de hoge belasting met zware metalen niet meer aanbevolen.
Lukotriënen zijn weefselhormonen die van arachidonzuur zijn afgeleid. Arachidonzuren komen in zeer grote hoeveelheden in reuzel en in harde kazen zoals Emmental voor. Ze moeten bij acne en alle andere ontstekingsprocessen vermeden worden.
Of chocolade en andere zoetigheden een belangrijke rol bij de ontwikkeling van acne spelen, verschilt sterk van persoon tot persoon. Zelfobservatie is raadzaam. Sommige onderzoeken hebben een verband tussen de consumptie van chocolade en de ontwikkeling van acne gevonden. Dit gold ook voor de consumptie van pure chocolade en puur cacaopoeder.
Sojabonen en producten die ervan gemaakt zijn, kunnen een gunstig effect hebben. Ze bevatten fyto-oestrogenen die bij het in evenwicht brengen van de hormoonhuishouding helpen. Kurkuma heeft ontstekingsremmende eigenschappen en probiotica kunnen ook helpen de ontstekingen onder controle te brengen. Vitamine A, D, E en zink kunnen het immuunsysteem versterken en zo de bacteriën bestrijden die bij de vorming van acne betrokken zijn.4)Julson E. Top 7 Foods That Can Cause Acne. Healthline, January 24, 2018
Lifestyle-factoren
Helaas roken veel tieners die last hebben van acne. In sigarettenrook zijn hoge concentraties arachidonzuur en polycyclische aromatische koolwaterstoffen te vinden. Deze stoffen stimuleren de ontwikkeling van weefselhormonen die ontstekingen bevorderen. Het motto: je kunt zonder rook zou om veel redenen veel meer onder jongeren verspreid moeten worden.
Veel acne-patiënten hebben ontdekt dat stress ook een rol speelt. Puisten kunnen rond examendata opbloeien en, in het geval van meisjes, rond de menstruatie. Als er in de spiegel een nieuwe puist op de neus wordt gevonden, kan dat heel stressvol zijn. Het laat zien wie een goed gevoel van eigenwaarde heeft of door dat ding op de neus van pad wordt afgebracht.
De acnejaren vallen ook samen met de probleemjaren door de scheiding van het ouderlijk huis. Dit is ook een heel groot stressprobleem. Een gesprek binnen het gezin en een meer ontspannen omgang met deze sociale problemen kan veel helpen. In noodgevallen moet je professionele hulp zoeken.
Behandeling met medicijnen
Voor elke behandeling van acne is geduld nodig. In moeilijke gevallen moet je met een dermatoloog samenwerken. Er zijn veel middelen die de talgproductie onderdrukken en het verhoorningsproces normaliseren. Alpha-hydroxyzuren, benzoylperoxide, crèmes met linolzuur, retinoïden (vitamine E), isotretionine, salicylzuur, zink en zinkverbindingen, bij vrouwen hormonen, in ernstige gevallen antibiotica, dit zijn enkele middelen die worden gebruikt. De behandeling hangt van het klinische beeld af en wordt samen met de arts bepaald. Verkeerde concepten en verwachtingen komen vaak voor. Realistische doelen moeten worden uitgelegd en de eigen verantwoordelijkheid van de patiënt moet worden benadrukt. Voordat er met kanonnen wordt geschoten, is het echter aan te raden om eerst de levensstijl en het dieet onder de loep te nemen. Veel medicijnen hebben namelijk bijwerkingen.
Recept voor een therapeutisch masker voor acne
- Neem helende klei (bijvoorbeeld; Bentoniet klei, Witte klei ), de hoeveelheid afhankelijk van je behoeften.
- Meng met kruidenthee tot er een smeerbare massa ontstaat.
- Breng de massa aan op de aangetaste gebieden met een kwast, spatel of lepel.
- Laat het zitten tot het masker zoveel mogelijk is opgedroogd en wrijf het er dan af met je vingers om de huid te scrubben. Was het residu vervolgens af of veeg het af met vochtige cosmetische tissues.
Kruiden die goed zijn voor het maken van de kruidenthee voor de huid als je acne hebt zijn: tijm, rozemarijn, pepermunt, toverhazelaar.
Als de huid nogal gevoelig is: gebruik salie of kamillethee.
Als je wilt, kun je voor de masker ook een gezichtsstoombad met de genoemde theesoorten nemen.
Blijf geinformeerd
Meld je aan voor onze nieuwsbrief en blijf op de hoogte over je gezondheid
Esther Neumann heeft voedingsleer aan de Universiteit van Wenen gestudeerd. Sindsdien was ze auteur voor het gezondheidstijdschrift “Leben und Gesundheit” en gaf op verschillende plaatsen in Oostenrijk gezondheidslezingen.
Referenties
| ↑1 | Adebamowo C et.al. High school dietary dairy intake and teenage acne. DOI: 10.1016/j.jaad.2004.08.007 LaRosa C et.al. Consumption of dairy in teenagers with and without acne. DOI: 10.1016/j.jaad.2016.04.030 Landro A et.al. Family history, body mass index, selected dietary factors, menstrual history, and risk of moderate to severe acne in adolescents and young adults. DOI: 10.1016/j.jaad.2012.02.018 |
|---|---|
| ↑2 | Pontes T et.al. Incidence of acne vulgaris in young adult users of protein-calorie supplements in the city of João Pessoa–PB. DOI: 10.1590/abd1806-4841.20132024 |
| ↑3 | Cordain L. Implications for the role of diet in acne. DOI: 10.1016/j.sder.2005.04.002 |
| ↑4 | Julson E. Top 7 Foods That Can Cause Acne. Healthline, January 24, 2018 |
Geef een reactie